Ticaret Bakanı Ömer Bolat, TBMM Genel Kurulu’nda; “Filistin’de İsrail’in acımasız katliamı yönünde Türkiye ile İsrail’in ticareti konusunda bazı bilgi eksikliklerini de gidermek için açıklama yapmak istiyorum. Ülkemiz ile İsrail arasındaki ticaret İsrail’in Gazze saldırısından sonra 7 Ekim’den bu yana tam yüzde 48 azalmıştır. Ülkemizde mevcut ticareti devlet şirketleri değil, özel şirketler ve bunların birçoğu uluslararası firmalar yapmaktadır. Türkiye olarak ihracatımızın yüzde 31’i de Türkiye’ye doğrudan yatırım yapmış uluslararası firmalar tarafından gerçekleştirilmektedir… Şunu demek istiyorum; İsrail’in abluka altında tuttuğu bölgedeki nüfusta Filistinliler daha kalabalık 8 milyon, İsrailliler 7 milyon 200 bin. İşte ülkemizden Filistin’e gönderilen mallarda Filistin’in kedine ait gümrüğü, limanı olmadığı için İsrail gümrükleri üzerinden Filistin’e girebilmektedirler” dedi.
TBMM Genel Kurulu’nda 2024 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Teklifi, 2022 Yılı Merkezi Yönetim Kesin Hesap Kanunu Teklifi ile Sayıştay raporlarının görüşmeleri devam ediyor. Genel Kurul’da bugün Ticaret Bakanlığı, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ve bağlı kuruluşların bütçe üzerinde milletvekillerinin konuşmalarının tamamlanmasının ardından Ticaret Bakanı Ömer Bolat, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır, hükümet adına bütçeleri üzerinde söz alarak konuştu.
“ÜLKEMİZ G20 ÜLKELERİ ARASINDA MAL İHRACATINI SON İKİ ÇEYREKTİR ARTTIRMAYI BAŞARAN TEK ÜLKE OLMUŞTUR”
Bakan Bolat şunları söyledi:
“Mal ihracatı, yılın üçüncü çeyreğinde Avrupa Birliği’nde yüzde 1,5, Almanya ve Fransa’da ise yüzde 2,0’nin üzerinde düşerken Çin’de yüzde 6,1 oranında gerilemiştir. Çin G20 ülkeleri içinde ihracatı en fazla düşen ülke olarak dikkat çekmektedir. 2023 yılının 3. çeyreğinde mal ihracatımız, bir önceki çeyreğe göre yüzde 1,4 artarak 64,2 milyar dolar olarak gerçekleşmiş ve ülkemiz G20 ülkeleri arasında mal ihracatını son iki çeyrektir arttırmayı başaran tek ülke olmuştur. Uluslararası Para Fonu (IMF) ekim ayında yayınladığı raporda, küresel büyüme oranının, 2022’deki yüzde 3,5 seviyesinden; 2023’te yüzde 3’e ve 2024’te yüzde 2,9’a düşeceğini öngörmektedir.
Diğer yandan, IMF, mal ve hizmet ticaret hacmine ilişkin 2023 yılı tahmininde aşağı yönlü güncelleme yapmıştır. Temmuz raporunda yüzde 2 oranında öngörülen küresel mal ve hizmet ticareti büyüme hızı, son raporda yüzde 0,9 oranına düşürülmüştür. 2024 yılına ilişkin beklentiler ise aşağı yönlü revize ile yüzde 3,5 olarak tahmin edilirken, bu beklentinin geçmiş ortalamaların oldukça altında kaldığı görülmektedir. Bildiğiniz üzere, 2021 yılında yüzde 11,4 oranında büyüyerek son 50 yılın en hızlı büyüme performansını gösteren ülkemiz, güçlü büyüme performansını 2022 yılında da sürdürerek yüzde 5,5 oranında büyümüştür. Anılan yılda büyümenin yaklaşık yarısı mal ve hizmet ihracatından kaynaklanmış ve ihracat büyümenin itici gücü olmaya devam etmiştir. Türkiye ekonomisi 2023 yılında ise ilk çeyrekte yüzde 4,0, ikinci çeyrekte yüzde 3,9 ve üçüncü çeyrekte yüzde 5,9 oranında büyüyerek, 13 çeyrek kesintisiz büyüme performansını sürdürmüştür.
“İŞSİZLİK ORANI 11 YILIN EN DÜŞÜK SEVİYESİNE GERİLEDİ”
İşsizlik oranı ekim ayında 0,5 puan azalarak yüzde 8,5 gerçekleşerek 11 yılın en düşük seviyesine gerilemiş bulunmaktadır. (Türkiye ekonomisinde ekim ayında pandemi öncesi döneme göre (2020 ocak) 4 milyon 65 bin, 2022 yılı ocak ayına kıyasla 1 milyon 848 bin kişi ilave istihdam yaratılmıştır.
Şubat ayında yaşadığımız deprem felaketine rağmen Kapasite Kullanım Oranı, kasım ayında bir önceki aya göre 0,6 puan, bir önceki yılın aynı ayına göre 2,1 puan artarak yüzde 78 seviyesinde gerçekleşerek yılın en yüksek oranına yükselmiştir. Sanayi üretiminde üçüncü çeyrekte önemli bir toparlanma izlenirken, yıl genelinde yüksek teknolojili ürün üretimi sanayi büyümesine önemli bir katkı sunmuştur. Ayrıca ekim ayında sanayi üretiminde yıllık yüzde 1,1 (takvim etkisinden arındırılmış) oranında büyüme devam etmiştir.
İthalat verilerine baktığımızda ise ağustos ayında yüzde 6,3 gerileyerek 30,3 milyar dolar, aylül ayında yüzde 9,1 oranında gerileyerek 27,5 milyar dolar olarak gerçekleşen ithalatımız, ekim ayında yüzde 6,9 oranında artarak 29,4 milyar dolar olarak gerçekleşmişti. Orta Vadeli Program (OVP) hedefleri kapsamında ihracatımızı 2024 yılında 267 milyar dolara, 2026 yılında ise 302,2 milyar dolara çıkartmayı hedeflemiş bulunuyoruz. 114 bini aşan ihracatçımız ile Türkiye markasını 240’tan fazla ülke/gümrük bölgesinde 2022 yılında 12 bin 747 farklı ürünle ve 2023 ilk 11 aylık döneminde 12 bin 760 farklı ürünle dünyadaki tüketici ve üreticilerle buluşturduk. Yine aynı dönemde, ihracatın yüzde 94’ü imalat sanayinden oluşturuyor.
“İSRAİL’E MEVCUT TİCARETİ DEVLET DEĞİL, ÖZEL ŞİRKETLER YAPMAKTA”
Filistin’de İsrail’in acımasız katliamı yönünde Türkiye ile İsrail’in ticareti konusunda bazı bilgi eksikliklerini de gidermek için açıklama yapmak istiyorum. Ülkemiz ile İsrail arasındaki ticaret İsrail’in Gazze saldırısından sonra 7 Ekim’den bu yana tam yüzde 48 azalmıştır. Ülkemizde mevcut ticareti devlet şirketleri değil, özel şirketler ve bunların birçoğu uluslarlarası firmalar yapmaktadır. Türkiye olarak ihracatımızın yüzde 31’i de Türkiye’ye doğrudan yatırım yapmış uluslararası firmalar tarafından gerçekleştirilmektedir.
“HERHANGİ BİR AMBARGO KARARI BULUNMAMAKTA”
İsrail’e yönelik transit ticareti konu ürünlerde ülkemiz limanlarına uğrayan gemilerin sonraki destinasyonları uluslararası düzeyde ve ülkeler düzeyinde alınmış herhangi bir ambargo kararı bulunmamaktadır. Biz Türkiye olarak Birleşmiş Milletler kapsamındaki yaptırımların tanıyoruz ve uyguluyoruz.
“FİLİSTİN’İN KENDİ LİMANI OLMADIĞI İÇİN MALLAR İSRAİL GÜMRÜKLERİ ÜZERİNDEN GİTMEKTE”
İsrail’in haritadaki yerine bakalım. İsrail’in nüfusu 9 milyon 800 bin. 7 milyon 180 bini Yahudi asıllı. Filistin asıllılar 2 milyon 65 bin. Batı Şeria’da 3 milyon 250 bin Filistinli var. Gazze Şeridi’nde yaklaşık 2 milyon 375 bin Filistinli yaşar. Şunu demek istiyorum; İsrail’in abluka altında tuttuğu bölgedeki nüfusta Filistinliler daha kalabalık 8 milyon, İsrailliler 7 milyon 200 bin. İşte ülkemizden Filistin’e gönderilen mallarda Filistin ‘in kedine ait gümrüğü, limanı olmadığı için İsrail gümrükleri üzerinden Filistin’e girebilmektedirler. Varış yeri İsrail olarak yazılmak zorunda kalmakta.”
