Pandeminin getirdiği lojistik krizi, uluslararası hedefleri olan firmaların sınır ötesi yatırımlarını artırdı. Pazara yakın olmanın önemini gören şirketler, yurtdışında sıfırdan ya da satın alma yoluyla yeni yatırımlar yaptı. Ticaret Bakanlığı’nın verileri son dönemde Türk şirketlerinin yurtdışındaki yatırımlarının önemli oranda arttığını gösterdi.
Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK), yurtdışında yatırım yapmak isteyen şirketlere rehberlik etmek amacıyla kurduğu Yurtdışı Yatırımlar İş Konseyi’nin mesaisi de artan yatırımlarla birlikte yoğunlaştı. Ocak ayında konseyin başkanlığına seçilen Kübra Orakçıoğlu Kazan, önceki gün gazetecilerle bir araya gelerek yurtdışı yatırımlarla ilgili son durumu ve hedeflerini anlattı.
Kübra Orakçıoğlu Kazan
TOPLAM SERMAYE 50.8 MİLYAR DOLAR
Kübra Orakçıoğlu Kazan’ın verdiği bilgilere göre Türkiye kökenli şirketlerin yurtdışında yaptıkları yatırım 2022’de 4.9 milyar iken, bu rakam 2023’te 5.7 milyar dolara yükseldi. Kazan, “2013’te kurulan bu konsey çok aktif kullanılmıyordu. Biz yeni araştırmalar, anketler ve raporlarla ülkelerin risklerini ortaya koyuyoruz. Ülke risk endeksleri hazırlıyoruz. Şu anda bunun çalışmaları var. Dedik ki özel sektörün yurtdışı risk dinamiklerini biz kavrayalım, katkıda bulunalım. Bakanlıkla beraber çalışıyoruz” dedi.
Kazan’ın bahsettiği Yurtdışı Yatırım Anketi’nin sonuncusu 2023’te tamamlandı. 2022 verileri sorulan şirketler, toplam yatırımlarını, istihdamlarını içeren yanıtlar verdiler.
Kübra Orakçıoğlu Kazan, anketin sonuçlarıyla ilgili şunları söyledi:
“Bu ankete göre Aralık 2022 itibarıyla Türkiye’de yerleşik gerçek ve tüzel kişilerin yurtdışında sermaye pozisyonu toplam 50.8 milyar dolar. Net yatırımların toplamı ise 54.1 milyar doları buluyor. Mevcut 2 bin 33 firma kurulu. Bu şirketler toplam 176 bin kişiye istihdam sağlıyor. Bu istihdamın 10 bini Türkiye’de götürülen çalışanlardan oluşuyor. Hepsinden önemlisi bu şirketler 15 milyar dolarlık ihracat katkısı yapmışlar. Bunun yüzde 61’i Avrupa Birliği ülkelerine gerçekleşiyor.”
HOLLANDA, ABD VE RUSYA
Türk şirketleri en çok nerelerde yatırım yapmayı tercih ediyor? Kazan’ın verdiği bilgilere göre Hollanda listenin başında. Amerika ve İngiltere de Türk şirketlerinin yatırım tercihinde ilkler arasında.
Peki en çok ne amaçla gidiyoruz, hangi sektörlere yatırım yapıyoruz?
Kazan’ın bu soruya yanıtı ise şöyle: “Finans ve sigorta sektörleri ağırlıkta. Son üç-dört yıldır finans sektörü yatırımlarını artırdı. Bunda iş yapılacak ülkede önce finans sistemini güçlendirmek gerektiği gerçeğinin etkisi büyük. Finansın ardından Türkiye merkezli yatırımlarda madencilik ve çeşitli imalat alanlarını görüyoruz. Son dönemde dijital yatırımlarını artıran teknoloji şirketleri de dikkat çekiyor. Yurtdışında cevher niteliğinde şirketlerimiz var. Örneğin bir şirket Gana’da inşaat ve madencilik alanında faaliyet gösteriyor. Oradan İngiltere’ye ihracat yapıyor. Afrika’ya sürekli yatırım var. Türk şirketlerinin yurtdışı iştahı yüksek. Özellikle Amerika’ya lojistik yatırım yapıyorlar.”
